Το τρίγωνο έκθεσης: Κατανόηση του τρόπου λειτουργίας του διαφράγματος, της ταχύτητας κλείστρου και του ISO

Το τρίγωνο έκθεσης είναι ένας εύκολος τρόπος συσχέτισης των τριών μεταβλητών που καθορίζουν την έκθεση μιας φωτογραφίας: διάφραγμα, ταχύτητα κλείστρου και ISO. Πρέπει να ισορροπηθούν και τα τρία για να πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η προσαρμογή του ενός μεγέθους απαιτεί προσαρμογές τουλάχιστον ενός από τα άλλα. Δεν επηρεάζουν μόνο την έκθεση, αλλά είναι και οι καλύτεροι συντελεστές της εμφάνισης μιας εικόνας. Έτσι, η κυριαρχία τους είναι απολύτως απαραίτητη τόσο για την τεχνική όσο και για τη σύνθεση.

triangle

Πλευρά 1: Διάφραγμα

Το άνοιγμα είναι ένα μέτρο του πόσο ανοιχτό ή κλειστό είναι η ίριδα του φακού. Ένα ευρύτερο άνοιγμα (με μικρότερο αριθμό δίπλα στο f) σημαίνει ότι θα εισέλθει περισσότερο φως στον φακό, απλά επειδή το άνοιγμα είναι μεγαλύτερο. Ένα στενότερο άνοιγμα (ή με μεγαλύτερο αριθμό δίπλα στο f) επιτρέπει την είσοδο λιγότερου φωτός στον αισθητήρα.

Μπορεί να αναρωτιέστε γιατί θα θέλαμε λιγότερο φως να φτάσει στον αισθητήρα. Η κύρια απάντηση είναι ότι θέλουμε ένα μεγαλύτερο βάθος πεδίου. Το βάθος πεδίου εξαρτάται από το άνοιγμα του φακού. Τα μικρότερα ανοίγματα (υψηλότεροι αριθμοί f) δίνουν μεγαλύτερο βάθος πεδίου, επιτρέποντας έτσι την εστίαση μεγαλύτερου βάθους μπροστά και πίσω από το θέμα  (σκεφτείτε τα τοπία). Τα ευρύτερα ανοίγματα (χαμηλότεροι αριθμοί f) δημιουργούν ένα στενό – μικρό βάθος πεδίου, το οποίο μπορεί να βοηθήσει στην απομόνωση ενός θέματος και είναι ένα από τα μεγαλύτερα εργαλεία σύνθεσης που έχετε στη διάθεσή σας (σκεφτείτε τα πορτραίτα).

Θα πρέπει επίσης να σημειώσετε ότι οι περισσότεροι φακοί είναι ευκρινέστεροι γύρω από το f / 5.6 ή f / 8. Ωστόσο, πολλοί φωτογράφοι είναι διατεθειμένοι να ανταλλάξουν κάποια ευκρίνεια για την απομόνωση των αντικειμένων ενός ευρύτερου ανοίγματος.

aperture-exposure-triangle-bokeh

Εικόνα με μεγάλο άνοιγμα φακού (μικρός αριθμός f – μικρό βάθος πεδίου – θολό το background), κάνουν θολό το νερό της λίμνης. 1 / 2500s, f / 2,2 σε 135mm και ISO 100

Πλευρά 2: Ταχύτητα κλείστρου

Η ταχύτητα του κλείστρου, ο χρόνος που είναι ανοικτό το διάφραγμα επηρεάζει κατά συνέπεια τον χρόνο που ο αισθητήρας εκτίθεται στο φως. Οι πιο γρήγορες ταχύτητες κλείστρου δίνουν στον αισθητήρα λιγότερο χρόνο για να συλλέξει το φως και συνεπώς να οδηγήσει σε χαμηλότερη έκθεση. Οι βραδύτερες ταχύτητες κλείστρου δίνουν στον αισθητήρα περισσότερο χρόνο να συλλέξει το φως και να οδηγήσει σε υψηλότερη έκθεση.

Σε αυτή την περίπτωση, ο λόγος για τον οποίο ενδέχεται να θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε μια υψηλότερη ταχύτητα κλείστρου είναι να σταματήσουμε την κίνηση ενός κινούμενου σώματος, είτε να μην κουνηθεί η κάμερα είτε για ένα θέμα που κινείται, επιτρέποντάς μας να διατηρούμε ευκρίνεια. Θυμηθείτε ότι, όσο το κλείστρο είναι ανοιχτό, η κάμερα ουσιαστικά καταγράφει τη θέση των στοιχείων στο πλαίσιο. Αν ένα από αυτά τα στοιχεία κινείται, το αποτέλεσμα θα είναι συχνά μια ανεπιθύμητη θολότητα.

Πολλοί φωτογράφοι υποστηρίζουν ότι αυτή είναι μια σημαντική πτυχή, λέγοντας εάν η ταχύτητα κλείστρου σας δεν είναι αρκετά γρήγορη για να σας δώσει μια ευκρινή εικόνα, τίποτε άλλο δεν θα σώσει την εικόνα.

shutter-speed-exposure-triangle

Η χρήση ενός μεγάλου (ανοικτού) διαφράγματος μπορεί να δημιουργήσει πολύ ευχάριστα αποτελέσματα. 6s, f / 16 σε 17mm και ISO 100

Πλευρά 3: ISO

Η αύξηση του ISO σας επιτρέπει ουσιαστικά να εργάζεστε με λιγότερο φως. Όπως πάντα, όμως, υπάρχει ένα αντάλλαγμα: αυξημένα ISO έχουν ως αποτέλεσμα αυξημένο θόρυβο και λιγότερες λεπτομέρειες. Ο θόρυβος είναι το αποτέλεσμα τυχαίων διακυμάνσεων σε ένα ηλεκτρικό σήμα. Στα χαμηλότερα ISO, το μέγεθος του σήματος εικόνας είναι μεγάλο σε σχέση με τον θόρυβο (λόγος σήματος προς θόρυβο), που σημαίνει ότι ο θόρυβος γενικά παραμένει διακριτικός. Όταν εργάζεστε σε υψηλότερα ISO, το σήμα εικόνας είναι γενικά κοντά στο μέγεθος του θορύβου και έτσι εισέρχεται ο θόρυβος στην εικόνα.

Γιατί λοιπόν χρησιμοποιείτε πάντα ένα υψηλό ISO; Συχνά, όταν εργάζεστε σε χαμηλότερο φως, θα βρεθείτε σε μια περίπτωση να χρησιμοποιείτε το ευρύτερο δυνατό άνοιγμα και την πιο αργή ταχύτητα κλείστρου για να μπορείτε να σταματήσετε την κίνηση. Σε αυτό το σημείο, η μόνη επιλογή σας είναι να αυξήσετε το ISO. Ο φακός δεν μπορεί φυσικά να ανοίξει περισσότερο και όπως είπαμε παραπάνω, το να θυσιάζεται την ευκρίνεια για μια πιο αργή ταχύτητα κλείστρου συνιστάται σπάνια. Προτιμούμε να έχουμε μια κάπως κοκκώδη εικόνα που να δείχνει ένα σαφώς καθορισμένο θέμα από μια μη κοκκώδη – ομαλότερη εικόνα με ένα θέμα χαμένο στην θαμπάδα.

high-iso-exposure-triangle_0

Δεν υπήρχε φως σε αυτό το δωμάτιο εκτός από τα μικροσκοπικά φώτα που βλέπετε στη δεξιά γωνία. 1 / 80s, f / 2.8 σε 200mm και ISO 6400

Συνολικά

Οι ταχύτητες κλείστρου και το ISO σχετίζονται αριθμητικά: μια αλλαγή από το ISO 200 σε 400 είναι μια αλλαγή κατά ένα f-stop και στον μισό χρόνο t. Μια αλλαγή από ταχύτητα 1 / 30s σε 1 / 125s  είναι μια μείωση των δύο στάσεων. Ωστόσο, οι f-stops, που αντιστοιχούν στο διάφραγμα, είναι διατεταγμένες σε μια γεωμετρική σειρά που προσεγγίζει κατά προσέγγιση τις δυνάμεις της τετραγωνικής ρίζας των δύο. Με άλλα λόγια, αν αλλάζουμε κατά μία θέση το f-stop εισέρχεται το ήμισυ του φωτός: f / 1,4, f / 2, f / 2,8, f / 4, f / 5,6, f / 8, f / 11, f / 16 f / 22.  Για παράδειγμα, η μετάβαση από f / 2,8 σε f / 8 αντιπροσωπεύει μείωση 3 στάσεων, οπότε εισέρχεται 1/2 * 1/2 * 1/2 = 1/8 του φωτός. 

cheatsheat-exposure-triangle

Σταθεροποίηση εικόνας

Η σταθεροποίηση της εικόνας θυμηθείτε ότι μπορεί να σας βοηθήσει να ξεφύγετε με πιο αργές ταχύτητες κλείστρου που σας επιτρέπουν να χρησιμοποιείτε στενότερα ανοίγματα για περισσότερο βάθος πεδίου ή χαμηλότερα ISO για περισσότερες λεπτομέρειες. Ωστόσο, μην κάνετε το λάθος να συγχέετε το κούνημα της μηχανής με την κίνηση του θέματος. Η σταθεροποίηση της εικόνας βοηθά μόνο την κάμερα. Είναι ιδανικό για στατικά θέματα.

Πώς να ρυθμίσετε τη σωστή ισορροπία:

Είδαμε ότι αν ρυθμίζετε ένα από αυτά τα τρία μέρη της έκθεσης, επηρεάζει και τα άλλα. Ως εκ τούτου, πρέπει να εξισορροπήσετε και τα τρία για να κάνετε την κατάλληλη έκθεση.

  1. Ξεκινήστε με το ISO . Επιλέξτε το μικρότερο που νομίζετε ότι μπορείτε να τραβήξετε το θέμα σας. Με πολύ φως το 100 είναι ιδανικό, αλλά εάν έχετε λιγότερα φως θα  χρειαστεί να πάτε στο 400 ή και ψηλότερα ακόμα.
  2. Επιλέξτε το διάφραγμα σας . Θέλετε τα πάντα να είναι εστιασμένα ή μόνο το θέμα σας με θολό φόντο;
  3. Επιλέξτε την ταχύτητα του κλείστρου σας. Χρειάζεται να σταματήσετε την κίνηση ή να την κάνετε θολή;
  4. Ρυθμίστε την εξισορρόπηση και των τριών . Αν θέλετε ένα υψηλό f-stop ή μια γρήγορη ταχύτητα κλείστρου, θα πρέπει να αυξήσετε το ISO σας για να κάνετε τους αριθμούς να λειτουργούν.

Επιλέξτε την κατάλληλη προτεραιότητα ανάλογα με το θέμα σας.

  • Προτεραιότητα διαφράγματος (Av) – Σε αυτή τη ρύθμιση, επιλέγετε το ISO (ή το θέτετε αυτόματα) και το διάφραγμα για τη φωτογραφία σας (ανάλογα τι βάθος θέλετε στην εικόνα σας) και η κάμερα θα επιλέξει την ταχύτητα κλείστρου. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να εστιάσετε ακριβώς στο βάθος πεδίου και να μην ανησυχείτε για τα άλλα πράγματα. Απλά γνωρίζετε ότι εάν επιλέξετε μεγαλύτερο αριθμό (πχ f22), η ταχύτητα κλείστρου μειώνεται, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να χρειαστείτε ένα τρίποδο για να κάνετε τη λήψη ή το θέμα σας θα πρέπει να είναι πολύ ακίνητο.
  • Προτεραιότητα κλείστρου (Tv) – Σε αυτή τη ρύθμιση, επιλέγετε το ISO (ή το θέτετε αυτόματα) και την ταχύτητα κλείστρου για τη φωτογραφία σας και η κάμερα θα επιλέξει το διάφραγμα. Επιλέξτε εκείνη την ταχύτητα κλείστρου την κατάλληλη για το θέμα σας και να μην ανησυχείτε για τα άλλα πράγματα. Και πάλι, εάν επιλέξετε μια αργή ταχύτητα κλείστρου (πχ 1/30 sec), το ISO μπορεί να αυξηθεί ή το διάφραγμα σας μπορεί να γίνει μικρότερο (μεγάλο f πχ f22) για να αντισταθμίσει τη διαφορά στο φως. Αυτό μπορεί να κάνει τις φωτογραφίες σας με κόκκους (μεγάλο ISO) ή λιγότερο εστιασμένο (μεγάλο f όπως και βάθος πεδίου).

Παραδείγματα του τριγώνου έκθεσης.

stops-evs-exposure-triangle

Ο φακός στις εικόνες ήταν στα 85 χιλιοστά

Παρατηρήστε πως κάθε φορά που μειώνουμε το άνοιγμα κατά μία στάση (πχ από f1.4 στο f2.0), μειώσαμε επίσης την ταχύτητα κλείστρου κατά ένα stop (από 1/1000 σε 1/500). Έτσι, η συνολική έκθεση είναι η ίδια σε κάθε λήψη. Παρ ‘όλα αυτά, οι διαφορές είναι αρκετά αισθητές. Στο παράδειγμα f / 1.4, το λουλούδι στο κέντρο του πλαισίου ξεχωρίζει αρκετά (επίκεντρο της εικόνας) και απομονωμένο από το φόντο, ενώ το κιγκλίδωμα δεν είναι καθαρό. Κάτω δεξιά με f / 8, το βάθος πεδίου είναι πολύ μεγαλύτερο, και το κιγκλίδωμα είναι πολύ πιο καθαρό και δεν είναι σαφές ποιο είναι το επίκεντρο της εικόνας. Επίσης, στις δύο τελευταίες εικόνες, αρχίζουμε πραγματικά να κινδυνεύουμε να κουνηθεί η κάμερα.

iso-exposure-triangle_0

Δύο πανομοιότυπες εκθέσεις με το ISO ρυθμισμένο ώστε να αντισταθμίζει την ταχύτητα κλείστρου.

Παρατηρήστε πώς στις δύο εικόνες έχουμε το ίδιο άνοιγμα f/16. Στην 1η με ταχύτητα 1/8s κινδυνεύουμε να κουνηθεί η κάμερα, έτσι στην 2η αυξάνουμε το ISO και έτσι μειώνουμε τον χρόνο στο 1/125 s για να μην έχουμε πρόβλημα με το κούνημα και συγχρόνως έχουμε μια ευκρινή εικόνα με μεγάλο βάθος πεδίου. Θυμηθείτε ότι μια εικόνα υψηλής ευκρίνειας ISO είναι πάντα προτιμότερη από ένα χαμηλό ISO με θολή εικόνα.

Η γνώση του τριγώνου έκθεσης είναι ζωτικής σημασίας για τη λήψη τεχνικά ορθών εικόνων και τον έλεγχο της σύνθεσης. Βάλτε την κάμερά σας σε χειροκίνητη λειτουργία και αρχίστε να δοκιμάζετε τις τρεις μεταβλητές. Θα έχετε μια διαισθητική κατανόηση από αυτά πριν το ξέρεις.